رقم پنبه شایان  از به‌گزینی یک توده با منشاء خارجی حاصل شده است. نخستین آزمایشات مرتبط با این رقم از سال 1377 آغاز و در سال 1393 خاتمه یافت. در ارزیابی مقدماتی به عنوان یک رقم زودرس و نسبتاً متحمل به تنش(کم‌آبی) مورد توجه قرار گرفت. از سال 1378 تا 1381 عملیات به‌گزینی از داخل تودۀ اولیه انجام که حداقل چهار تیپ متفاوت جداسازی و گزینش گردید. با برنامه‌ریزی و سلکسیون انجام شده طی سال‌های 1385 تا 1388 مناسب‌ترین ترکیب لاینها تهیه گردید. در طی مراحل به‌گزینی برای عملکرد، وزن غوزه، طول الیاف و ظرافت الیاف (میکرونری) به ترتیب 30 ، 38 ، 17 و 8/2 درصد پیشرفت اصلاحی نسبت به میانگین توده اولیه حاصل شد. در آزمایشات بررسی سازگاري و پایداری ( 82 و 83 ) بعنوان رقمی  با پايداري متوسط و سازگاري عمومي مطلوب شناسایی شد که نسبت به ارقام تجاری کشور بطور متوسط 16 درصد افزایش عملکرد نشان داد و در برخی مناطق میزان افزایش عملکرد فراتر از 25 درصد نیز بود. از لحاظ زودرسی در گروه ارقام نسبتاً زودرس جای دارد و طول دوره رشد آن تا 140 روز تکمیل و برداشت می‌گردد. در طرح تحقیقی تطبیقی که در شرایط شور به مورد اجرا در آمد تا 56 درصد نسبت به رقم تجاری افزایش عملکرد نشان داد. در طرح تحقیقی ترویجی که در استانهای اردبیل و اصفهان به مورد اجرا در آمد، به ترتیب 49 و 10 درصد نسبت به رقم تجاری ورامین افزایش عملکرد نشان داد. همچنین در مطالعات تکمیلی از  بین 20 ژنوتیپ پنبه، رقم شایان در گروه ارقام متحمل به شوری و در بین 33 ژنوتیپ، در گروه ارقام متحمل به تنش کم‌آبی (خشکی) قرار گرفت. کیفیت این رقم استاندارد و دارای طول الیاف 29 تا 6/30 میلی‌متر و ظرافت الیاف (میکرونری) 3/4 میکروگرم بر اینچ است. از لحاظ میزان آلودگی به آفات تریپس، عسلک، زنجرک و کرم غوزه اختلاف معنی‌داری با ارقام تجاری نشان نداد، ولی در برخی آزمایشات نسبت به سنک و زنجرک متحمل‌تر از رقم شاهد (ورامین) و نسبت به شته و عسلک حساس‌تر از ارقام شاهد بود. در شرایط زارعین رقم شایان با میانگین عملکرد5400 کیلوگرم درهکتار ضمن برتری بر رقم شاهد، 3 تا 4 هفته زودرس‌تر بود. با توجه به ویژگی‌های عملکرد، زودرسی و تحمل به تنش های محیطی (کم‌آبی و شوری)  این رقم برای کشت در خاک‌های غیرآلوده در استانهای فارس، اصفهان، مناطق مرکزی، اردبیل، گلستان، خراسان و مناطق گرم و خشک کشور مناسب و قابل توصیه است.

منبع: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی